Làm sạch, sát khuẩn, khử trùng và tiệt trùng khác nhau như thế nào

Cần hiểu đúng về các phương pháp loại trừ vi khuẩn

Chúng ta thường có sự nhầm lẫn giữa ý nghĩa của việc làm sạch, sát khuẩn, khử trùng và tiệt trùng các bề mặt và thiết bị chúng ta dùng ở nhà. Thông thường, sự nhầm lẫn xung quanh các thuật ngữ và định nghĩa khiến mọi người thực hiện chúng một cách sai lệch. Sau đây, chúng tôi giải thích sự khác biệt của từng thuật ngữ và lý do tại sao chúng lại quan trọng khi thực hiện đúng ở nhà.

Làm sạch (cleaning), sát khuẩn (sanitizing), khử trùng (disinfecting) và tiệt trùng (sterilizing) là các cách làm giảm số lượng vi khuẩn trên các bề mặt và đồ vật được sử dụng như bàn bếp, mặt bàn, công tắc đèn và tay nắm cửa. Vi trùng vô hại hoặc có hại như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, một số loại nấm là một phần của cuộc sống hàng và có thể được tìm thấy ở khắp mọi nơi. Áp dụng làm sạch, sát khuẩn, khử trùng, và tiệt trùng để giảm số lượng vi trùng, hòng triệt tiêu khả năng gây bệnh.

Làm sạch là gì?

Lau rửa thông thường cũng có thể làm giảm vi trùng trên các bề mặt và dụng cụ, và cũng là bước đầu tiên trước khi sát khuẩn, khử trùng hay tiệt trùng. Nó loại bỏ những thứ bạn có thể nhìn thấy trên bề mặt và đồ vật ( như chất dơ, bụi, hoặc mảnh vụn thức ăn) cùng với vi khuẩn bằng cách chà, rửa, lau và xịt nước. Xà phòng (hoặc chất tẩy rửa khác) và nước thường được xử dụng để rửa sạch các bề mặt và đồ dùng. Ví dụ, hành động cọ rửa bàn tay bằng xà phòng và nước (nói cách khác là làm sạch tay), có thể loại bỏ vi trùng.

Sát khuẩn là gì?

Hãy nhớ làm sạch trước khi sát khuẩn (vì bạn không thể sát khuẩn bề mặt bẩn). Sát khuẩn sẽ làm giảm thêm số lượng vi khuẩn trên bề mặt, dụng cụ, thiết bị. Chất sát khuẩn bao gồm hóa chất (ví dụ: thuốc tẩy, cồn có nồng độ cao), hoặc máy móc (ví dụ: tia UV). Tất cả các chất sát khuẩn đều dán nhãn hướng dẫn cách pha chế và sử dụng để mang lại hiểu quả cao.

Khử trùng là gì?

Hãy nhớ làm sạch trước khi khử trùng (vì bạn không thể khử trùng bề mặt bẩn). Khử trùng bề mặt, dụng cụ, thiết bị sau khi được làm sạch, giúp giảm một số lượng lớn vi trùng, bao gồm cả virus gây ra COVID-19. Tương tự như chất sát khuẩn, các chất khử trùng phổ biến là thuốc tẩy và cồn có nồng độ cao. Mỗi loại nên pha và sử dụng theo hướng dẫn trên nhãn sản phẩm. Chất khử trùng cần một thời gian tiếp xúc nhất định trên bề mặt và dụng cụ để để diệt vi trùng. Vì thế, tuân theo cách sử dụng để khử trùng tối đa và hiệu quả.

Tiệt trùng là gì?

Hãy nhớ làm sạch trước khi tiệt trùng (vì bạn không thể tiệt trùng bề mặt bẩn). Tiệt trùng tiêu diệt vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm trên bề mặt. Thông thường, tiệt trùng được sử dụng trong lĩnh vực y tế; ví dụ, dụng cụ phẫu thuật được tiệt trùng trước khi sử dụng trong phòng mổ, hoặc dụng cụ nha khoa được tiệt trùng trước khi làm sạch răng của bệnh nhân.

Phương pháp tiệt trùng, khử trùng bằng vi sóng

Khử trùng bằng vi sóng đã được nghiên cứu rộng rãi về cả học thuật và công nghiệp. Tuy nhiên, việc thương mại hóa quá trình này đã thành công mỹ mãn ở dạng các lò vi sóng gia đình. Hạn chế lớn nhất trong việc sấy và khử trùng bằng vi sóng công nghiệp là không có sẵn các đặc tính nhiệt độ thực tế của sản phẩm, vì vậy cần nghiên cứu xác định các đặc tính này. Ngoài ra, bản chất của lò vi sóng là nhiệt phân bố không đồng đều do đó sản phẩm sấy hoặc khử trùng hàng loạt có thể không có độ đồng nhất cao.

Tính mới trong tiệt trùng và khử trùng bằng vi sóng phụ thuộc vào việc lựa chọn đúng thiết bị và bao bì, đảm bảo sự thành công trong các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm. Thiết bị xử lý trong phòng thí nghiệm cũng rất cần thiết cho quá trình lọc lựa và để nghiên cứu ảnh hưởng của quá trình lưu trữ và thời gian lưu trữ lên các thuộc tính chất lượng sản phẩm, và các yếu tố an toàn vi sinh.

Thực tế đã ghi nhận rằng sấy và khử trùng bằng vi sóng có thể cung cấp các thực phẩm có hạn sử dụng ổn định, chất lượng cao. Một số công trình nghiên cứu công nhận sự cần thiết phải có vật liệu rào cản (bao bì) phù hợp. Điều này đã được một số nhà cung cấp vật liệu đóng gói quan tâm giải quyết.