Trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại hóa và khí hậu ngày càng khắc nghiệt, việc bảo quản sau thu hoạch trở nên cực kỳ quan trọng, ngay cả đối với người trồng trọt nhỏ lẻ. Một trong những thiết bị đáng được cân nhắc nhất hiện nay chính là máy sấy nông sản. Nhưng máy sấy nông sản có thực sự cần thiết cho người trồng trọt nhỏ lẻ? Câu trả lời là: có, nếu bạn muốn giảm thất thoát, tăng chất lượng sản phẩm, và mở rộng khả năng kinh doanh.
Giảm Hao Hụt Sau Thu Hoạch – Nỗi Lo Của Mọi Nhà Nông Nhỏ
Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, mỗi năm có khoảng 20–25% sản lượng nông sản bị thất thoát do bảo quản kém, trong đó đa số là ở quy mô nhỏ lẻ. Phơi nắng tự nhiên phụ thuộc nhiều vào thời tiết và vị trí, khiến quá trình sấy không đồng đều, dễ nấm mốc, hư hỏng, mất màu, mất mùi.
Trong khi đó, một O mini, giá chỉ từ 5–10 triệu đồng, có thể giúp bạn chủ động sấy khô đều đặn, tiết kiệm diện tích, và giữ được hàm lượng dinh dưỡng tối đa trong sản phẩm như dược liệu, trái cây, hạt giống, v.v.
Tăng Giá Trị Thương Phẩm – Bán Được Giá Cao Hơn
Khi sử dụng máy sấy nông sản mini, sản phẩm không chỉ được bảo quản lâu hơn mà còn đạt tiêu chuẩn chất lượng cao hơn: khô đều, đẹp màu, giữ mùi tự nhiên, dễ đóng gói. Điều này mở ra cơ hội đưa sản phẩm lên chợ điện tử, hợp tác xã hoặc xuất khẩu quy mô nhỏ.
Một ví dụ thực tế: Anh Quân (nông dân ở Lâm Đồng), sau khi đầu tư máy sấy 9 khay khoảng 7 triệu đồng, đã chuyển từ việc bán dâu tươi sang bán dâu sấy dẻo. Doanh thu tăng gần 300%, thời gian bảo quản lên đến 6 tháng.
Phù Hợp Với Xu Hướng Nông Nghiệp Xanh Và Bền Vững
Sử dụng máy sấy nông sản bằng năng lượng mặt trời hoặc dòng máy tiết kiệm điện đang là xu hướng vì vừa giảm chi phí vừa bảo vệ môi trường. Với người trồng nhỏ lẻ, đây là cơ hội để nâng cấp quy trình sản xuất theo hướng hiện đại hóa, mà không cần đầu tư quá lớn.
Những Ai Thực Sự Cần Máy Sấy?
Nông dân trồng cây ăn trái: như chuối, xoài, mít – cần sấy để tránh lãng phí mùa vụ.
Hộ gia đình trồng dược liệu: như nghệ, gừng, sả, đinh lăng – cần giữ mùi thơm, không mốc.
Người làm sản phẩm OCOP: cần chất lượng ổn định để bán qua các kênh thương mại điện tử.
Trang trại nuôi trồng kết hợp: tận dụng phụ phẩm sấy làm thức ăn chăn nuôi.
Làm Thế Nào Để Sấy Khô Đều, Không Bị Đổi Màu Hay Mốc?
Đối với người trồng trọt nhỏ lẻ, sấy nông sản không chỉ đơn thuần là làm khô. Mục tiêu lớn hơn là sấy đều, giữ màu sắc tự nhiên, bảo toàn dưỡng chất, và tránh mốc. Để làm được điều này, bạn cần nắm rõ các yếu tố kỹ thuật then chốt và lựa chọn máy sấy nông sản phù hợp với loại sản phẩm mình đang trồng.
1. Kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm – yếu tố then chốt
Nhiệt độ quá cao sẽ khiến nông sản mất màu, cháy cạnh, trong khi nhiệt độ quá thấp lại không đủ khô, dễ dẫn đến ẩm mốc.
2. Cách xếp nông sản lên khay – đừng bỏ qua chi tiết nhỏ này
Việc xếp nguyên liệu quá dày hoặc không đều khiến luồng khí nóng khó lưu thông, dẫn đến:
Vùng giữa khay khô chậm hơn, dễ mốc.
Cạnh khay bị khô quá mức, làm biến màu.
📌 Mẹo xếp khay:
Trải mỏng, không chồng lớp.
Nếu sấy trái cây cắt lát: nên cắt độ dày đều nhau (0.5–0.8cm).
Đảo vị trí khay giữa các lần sấy (trên xuống dưới) nếu máy không có quạt tuần hoàn.
3. Trước khi sấy: nên sơ chế đúng cách
Khâu sơ chế cực kỳ quan trọng để nâng chất lượng sản phẩm và tránh rủi ro:
Ngâm muối loãng hoặc chanh: giúp kháng khuẩn, giữ màu cho dứa, chuối, cà rốt, khoai lang.
Chần sơ (blanching): với rau củ như măng, đậu, rau xanh – giúp giữ màu và giảm thời gian sấy.
Vắt ráo hoặc để ráo kỹ nước: Tránh sấy khi nông sản còn đọng nước, dễ gây ẩm mốc cục bộ.
4. Chọn đúng loại máy sấy – quạt ngang hay quạt đứng?
Máy sấy quạt đứng (từ dưới lên): phân phối nhiệt không đồng đều, dễ tạo chỗ khô, chỗ ướt.
Máy sấy quạt ngang (quạt đối lưu): sấy đều từng khay, ít cần đảo, giữ màu tốt hơn.
5. Đo độ ẩm đầu ra để xác nhận thành phẩm đạt chuẩn
Đây là bước thường bị bỏ qua, nhưng lại là chìa khóa giúp bạn biết liệu sản phẩm đã khô chuẩn chưa:
Đối với trái cây sấy dẻo: độ ẩm nên còn khoảng 15–20%.
Với dược liệu, rau củ sấy khô hoàn toàn: độ ẩm lý tưởng từ 8–12%.
Những Tiêu Chuẩn Sấy Nông Sản Xuất Khẩu Quốc Tế Cần Đáp Ứng
Nếu bạn đang hướng đến xuất khẩu nông sản ra thị trường nước ngoài như Mỹ, EU, Nhật Bản hay Hàn Quốc, thì việc sấy khô sản phẩm không chỉ là công đoạn bảo quản. Mà nó còn là một tiêu chuẩn chất lượng bắt buộc – nơi mỗi độ ẩm, màu sắc, dư lượng vi sinh hay quy trình truy xuất nguồn gốc đều phải được kiểm soát nghiêm ngặt.
1. Độ ẩm và độ sạch đạt chuẩn thị trường quốc tế
Tất cả các quốc gia nhập khẩu đều yêu cầu nông sản sấy khô phải đạt độ ẩm ổn định, tránh mốc và bảo quản lâu dài:
| Loại nông sản | Độ ẩm tối đa cho phép |
|---|---|
| Rau củ sấy khô | ≤ 10% |
| Trái cây sấy dẻo | ≤ 20% |
| Dược liệu (lá, củ) | 8–12% |
| Các loại hạt (ngũ cốc) | ≤ 12% |
Ngoài ra, sản phẩm không được chứa bụi, côn trùng, dị vật, và phải được làm sạch hoàn toàn trước khi sấy và đóng gói.
2. Không dùng phụ gia hóa học gây cấm xuất khẩu
Một số hợp chất bị cấm hoàn toàn trong nông sản xuất khẩu bao gồm:
Lưu huỳnh dioxide (SO2): thường dùng để giữ màu sấy khô nhưng bị cấm ở nhiều thị trường.
Chất bảo quản nhân tạo: như benzoate, sorbate nếu vượt ngưỡng sẽ bị từ chối nhập khẩu.
3. Quy trình sấy phải có truy xuất nguồn gốc và kiểm soát
Đặc biệt ở thị trường như EU và Nhật Bản, truy xuất nguồn gốc là yếu tố sống còn:
Từ khâu trồng trọt, thu hái, sơ chế, sấy, đóng gói đều phải được ghi chép.
Phải có sổ tay ghi chép nhiệt độ – thời gian sấy, mã lô sản xuất, vùng trồng.
Sản phẩm sấy phải đảm bảo tính nhất quán trong từng mẻ, không có sự biến động lớn về màu sắc hay độ ẩm.
4. Tiêu chuẩn kiểm định: HACCP, ISO, GlobalG.A.P
Để sản phẩm đủ điều kiện xuất khẩu và được cấp mã số vùng trồng – mã cơ sở đóng gói, cần tuân thủ:
HACCP: hệ thống quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm, bắt buộc với EU và Mỹ.
ISO 22000: chuẩn hóa toàn bộ quy trình sản xuất thực phẩm.
GlobalG.A.P: áp dụng cho quy trình trồng và xử lý nông sản theo chuẩn quốc tế.
5. Bao bì, nhãn mác và thông tin rõ ràng
Một sản phẩm sấy khô đạt chuẩn xuất khẩu phải có bao bì:
Chống ẩm, kín khí, không thấm nước.
Ghi rõ thành phần, hạn sử dụng, mã lô, tên nhà sản xuất.
Gắn tem truy xuất QR code để khách hàng và hải quan kiểm tra được thông tin.
6. Tuân thủ chuẩn khử trùng và kiểm dịch
Tùy vào quốc gia nhập khẩu, sản phẩm sấy còn cần:
Khử trùng bằng hơi nước hoặc ozone.
Không chứa trứng côn trùng hoặc nấm mốc.
Giấy kiểm dịch thực vật và chứng nhận VSATTP từ cơ quan chức năng Việt Nam.
Tại Sao Sấy Khô Nông Sản Lại Là Xu Hướng Tất Yếu Trong Nông Nghiệp Hiện Đại?
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, giá đầu ra bấp bênh và thị trường toàn cầu đòi hỏi ngày càng cao, việc sấy khô nông sản không còn là lựa chọn — mà đã trở thành xu hướng bắt buộc nếu muốn nông nghiệp phát triển bền vững.
1. Giải pháp cứu cánh giữa tình trạng “được mùa – mất giá”
Việc sấy khô nông sản tại chỗ giúp:
Kéo dài thời gian bảo quản từ vài ngày lên vài tháng.
Giảm phụ thuộc vào thương lái.
Chủ động giá bán, có thể đưa vào siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch hoặc xuất khẩu.
2. Biến nông sản tươi giá thấp thành sản phẩm chế biến giá trị cao
Sấy khô không chỉ là bảo quản, mà còn tạo ra dòng sản phẩm hoàn toàn mới với giá trị gấp nhiều lần. Ví dụ:
| Sản phẩm tươi | Giá bán | Sản phẩm sấy khô | Giá bán sau sấy |
|---|---|---|---|
| Chuối chín | 8.000đ/kg | Chuối sấy giòn | 120.000đ/kg |
| Gừng tươi | 20.000đ/kg | Gừng lát sấy khô | 180.000đ/kg |
| Lá tía tô | 15.000đ/kg | Tía tô sấy khô làm trà | 220.000đ/kg |
| Mãng cầu xiêm | 18.000đ/kg | Trà mãng cầu sấy lạnh | 280.000đ/kg |
3. Phù hợp với xu hướng tiêu dùng “ăn tiện – sống sạch”
Người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là giới trẻ đô thị và khách hàng quốc tế, rất ưa chuộng:
Thực phẩm tiện lợi, dễ bảo quản, ít tốn thời gian nấu nướng.
Các sản phẩm tự nhiên, không phụ gia, nguồn gốc rõ ràng.
Trà thảo dược, snack trái cây, rau củ sấy… đều là những dòng sản phẩm rất được săn đón.
→ Nông sản sấy khô hoàn toàn đáp ứng xu hướng này, đặc biệt khi gắn thêm yếu tố “sạch”, “organic”, “từ nông trại bản địa”.
4. Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu và dịch bệnh
Trong giai đoạn dịch COVID-19, nông sản tươi gần như không xuất được do logistic đứt gãy. Hàng triệu nông dân buộc phải đổ bỏ nông sản.
Nếu có hệ thống sấy khô và kho bảo quản, doanh nghiệp có thể:
Trữ hàng dài hạn để bán vào mùa cao điểm.
Tránh phụ thuộc vào thời tiết hoặc thị trường nhất thời.
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm mùa vụ thất thường, mưa trái mùa hoặc nắng nóng kéo dài.
5. Tăng khả năng đưa sản phẩm vào thị trường toàn cầu
Nông sản tươi khi xuất khẩu thường gặp nhiều rào cản như:
Hạn sử dụng ngắn.
Khó kiểm dịch.
Cần container lạnh, chi phí cao.
Ngược lại, nông sản sấy khô dễ dàng:
Xuất bằng đường biển thông thường.
Đáp ứng tiêu chuẩn độ ẩm, truy xuất, VSATTP.
Được các nhà nhập khẩu ưa chuộng vì tiện lợi và bảo quản lâu.
Công ty TNHH E-MART chuyên tư vấn giải pháp sấy, thiết kế – thi công – lắp đặt – bảo trì hệ thống sấy, lò sấy gỗ, tủ rã đông, máy sấy nông sản, sấy hơi nước, nhà sấy năng lượng mặt trời, máy sấy thực phẩm công nghiệp, lò vi sóng công nghiệp và cung cấp thiết bị linh kiện sấy, đèn sấy hồng ngoại dùng trong công nghiệp tại Việt Nam. E-MART mong muốn được đem đến cho khách hàng những ứng dụng tốt nhất trong lĩnh vực sấy, luôn luôn nghiên cứu và phát triển những giải pháp tối ưu về mặt kỹ thuật, hợp lý về chi phí, dễ dàng làm chủ công nghệ và mang lại giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp.
