Sấy khô gỗ là một bước không thể thiếu trong quá trình chế biến và sử dụng gỗ. Quá trình này không chỉ quan trọng với việc đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn góp phần vào việc bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Việc lựa chọn phương pháp sấy khô phù hợp với từng loại gỗ và mục đích sử dụng là yếu tố then chốt để tạo ra sản phẩm gỗ có giá trị cao, bền vững và đáng tin cậy.
Sấy gỗ có những ưu điểm nào?
- Giúp cải thiện độ bền và ổn định: Sấy gỗ làm cho gỗ trở nên ổn định hơn, giảm nguy cơ biến dạng hay nứt nẻ do sự thay đổi bởi nhiệt độ và độ ẩm trong môi trường. Chẳng hạn, trong ngành xây dựng, gỗ sấy được sử dụng để làm cột, dầm, ván sàn… để hạn chế bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của thời tiết.
- Giúp ngăn ngừa mối mọt và nấm mốc: Nhờ có độ ẩm thấp, đã giúp cho gỗ sấy có khả năng ngăn chặn mối mọt và sự phát triển của nấm mốc tốt hơn so với gỗ chưa sấy.
- Giúp giảm thiểu biến dạng, nứt nẻ: Gỗ sấy ít bị biến dạng và nứt nẻ hơn khi tiếp xúc với môi trường khắc nghiệt, như nhiệt độ cao hoặc khô hanh. Chẳng hạn, đàn guitar được làm từ gỗ sấy ít bị biến dạng hay nứt nẻ, giúp đàn duy trì âm thanh, cũng như giữ hình dáng nghệ thuật qua thời gian.
- Giúp chế biến linh hoạt hơn: Gỗ sấy thường giúp cho quá trình gia công sau đó trở nên dễ dàng hơn. Chẳng hạn, khi sản xuất sàn gỗ, người ta thường dùng các tấm gỗ sấy vì chúng có bề mặt đều, dễ gia công theo hình dáng và kích thước phù hợp với nhu cầu của người dùng.
Các phương pháp sấy gỗ phổ biến hiện nay
- Phương pháp sấy hơi quá nhiệt
Phương pháp sấy hơi quá nhiệt là việc sấy gỗ trong môi trường hơi nước có nhiệt độ lớn hơn 100˚C, thường phải cao hơn điểm sôi của nước, sấy ở 110˚C. Như vậy sẽ làm cho nước trong gỗ được chuyển hóa thành dạng hơi nước. Và sự chênh lệch áp suất lớn giữa tế bào gỗ với môi trường bên ngoài sẽ làm cho hơi nước được thoát ra ngoài.
- Phương pháp sấy hơi ngưng tụ ẩm
Khi sử dụng phương pháp sấy hơi ngưng tụ ẩm, gỗ sẽ được đưa vào lò sấy. Sau đó không khí nóng và ẩm sẽ đi qua đống gỗ và phần lớn được hút qua dàn lạnh. Phần hơi nước trong không khí sẽ ngưng tụ lại thành nước và được đưa ra ngoài.
Không khí lạnh có hàm lượng ẩm thấp được làm nóng trở lại sẽ rất khô và đi quá đông gỗ để làm khô gỗ. Khi đi qua đống gỗ sẽ làm cho nước trong đống gỗ thoát ra làm không khí ấm trở lại. Quá trình sấy cứ tiếp tục lặp lại như vậy đến khi gỗ khô.
Phương pháp này thường áp dụng cho các loại gỗ cứng và dày yêu cầu sấy ở nhiệt độ thấp. Có ưu điểm là dễ dàng tự động hóa và gỗ sau sấy không đòi hỏi độ ẩm cuối cùng quá thấp và lượng tiêu thụ năng lượng thấp. Tuy nhiên phương pháp này còn hạn chế là năng suất sấy khá thấp, thời gian khô của gỗ lâu hơn và có nguy cơ gỗ bị nấm mốc và thay đổi màu sắc.
- Phương pháp sấy cao tần
Phương pháp sấy cao tần là phương pháp sấy gỗ trong từ trường của dòng điện xoay chiều có tần số cao. Khi đó các phần tử mang điện chuyển động dưới sự ảnh hưởng của từ trường dòng điện xoay chiều có tần số cao. Đã hình thành chuyển động ma sát chuyển hóa thành nhiệt làm bốc hơi nước trong gỗ và làm gỗ khô dần dần.
Phương pháp sấy này đặc biệt phù hợp với các loại gỗ có kích thước, hình thù đa dạng, phước tạp. Và có ưu điểm rất lớn như thời gian sấy gỗ nhanh, tổn thất nhiệt ít mà chất lượng gỗ sấy rất được đảm bảo. Đồng thời, phương pháp này còn dễ dàng được cơ giới và tự động hóa.
Tuy nhiên, phương pháp này đỏi hỏi chi phí đầu tư lớn không phải cơ sở nào cũng có điều kiện đáp ứng.
- Phương pháp sấy chân không
Phương pháp sấy chân không được thực hiện dựa trên nguyên lý sự phụ thuộc điểm sôi của nước và áp suất. Bằng cách làm gảm áp suất trong thiết bị chân không xuống đến mức áp suất mà nước trong gỗ bắt đầu sôi và bóc hơi. Khi đó sẽ tạo sự chênh lệch giữa áp suất trong gỗ với môi trường bên ngoài. Như vậy, sẽ làm cho lượng ẩm dịch chuyển từ bên trong ra bên ngoài bề mặt gỗ và tấm gỗ sẽ được khô dần dần.
Máy sấy chân không thường có kích thước không quá lớn thích hợp với các nhà máy vừa và nhỏ. Phù hợp để sấy các loại gỗ cứng có các lỗ rỗng phân bố đều như gỗ sồi.
Ưu điểm của phương pháp sấy chân không là giảm được thời gian khô của gỗ (lên đến 70%) và đem lại chất lượng gỗ tốt sau sấy.
Nhưng tồn tại nhược điểm: gỗ xếp chồng nặng, các miếng gỗ không được quá dày, khi sấy gỗ thường có các vết nứt ở đầu. Bị hạn chế công suất do lắp đặt càng lớn thì việc sấy gỗ càng không đều.
- Phương pháp dùng lò sấy
Sấy gỗ bằng lò sấy là một trong những phương pháp sấy gỗ hiệu quả nhất hiện nay. Lò sấy sẽ được cung cấp nhiệt bằng hơi nước bào hòa, phần hơi nước bão hòa này thông qua bộ phận trao đổi nhiệt sẽ làm nhiệt độ của buồng sấy hay phòng sấy tăng lên.
Cùng với đó, lò sấy bằng hơi nước còn được trang bị hệ thống quạt giúp không khí trong lò được lưu thông dễ dàng làm tăng hiệu suất của quá trình truyền nhiệt. Và bộ phần sàn lo sấy thường được làm bằng bê tông, tường và cửa lò làm bằng các loại vật liệu chịu nhiệt vì vậy nhiệt lượng trong lò sấy không bị thoát ra bên ngoài.
Việc sấy gỗ bằng lò hơi mang nhiều ưu điểm nổi bật hơn hẳn các phương pháp sấy khác như:
- Gỗ nguyên liệu không tiếp xúc trực tiếp với chất đốt và khói nóng nên không làm ảnh hưởng đến chất lượng và bề mặt gỗ sau sấy. Hạn chế được rủi ro cháy gỗ trong quá trình sấy.
- Hơi nước là môi chất dẫn nhiệt nên trong lò nên dễ dàng điều chỉnh các thông số về lưu lượng, nhiệt độ, áp suất bên trong. Từ đó, khiến việc điều khiển, đo lường toàn bộ hệ thống lò sấy cũng trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.
- Phần buồng sấy được thiết kế tách biệt với lò đốt giúp việc điều chỉnh nhiệt độ phù hợp với từng loại gỗ có hình dạng, kích thước và đặc tính khác nhau. Từ đó có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm tối ưu và tiết kiệm chi phí cho năng lượng tiêu thụ.
- Sấy lò có hiệu suất cao lên đến 98%. Gỗ được sấy khô từ trong lõi nên đảm bảo không có hiện tượng nứt âm. Độ ẩm của gỗ sau khi hoàn thiện quá trình sấy có thể đạt 8% – 10% và chất lượng gỗ sau sấy luôn được đánh giá tốt.
Công ty TNHH E-MART chuyên tư vấn giải pháp sấy, thiết kế – thi công – lắp đặt – bảo trì hệ thống sấy, lò sấy, tủ rã đông, máy sấy gỗ công nghiệp và cung cấp thiết bị linh kiện sấy, đèn sấy hồng ngoại dùng trong công nghiệp tại Việt Nam. E-MART mong muốn được đem đến cho khách hàng những ứng dụng tốt nhất trong lĩnh vực sấy, luôn luôn nghiên cứu và phát triển những giải pháp tối ưu về mặt kỹ thuật, hợp lý về chi phí, dễ dàng làm chủ công nghệ và mang lại giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp.
